Του Γιώργου Λαγάκου

Πεζοδρόμιο αντί Πρόζακ

Ο άνθρωπος είναι «καταδικασμένος» να περιφέρεται γύρω από τον άξονα της υγείας αφού είναι ταυτόσημη με τη φύση του και τον καθορίζει από τα πρώτα λεπτά της εμβρυακής του ζωής μέχρι και τον θάνατό του.

Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα επιτεύγματα του ανθρώπου είναι το πώς κατάφερε, διαμέσου των αιώνων, να αυξήσει το προσδόκιμο αλλά και την ποιότητα ζωής του, μέσα από την εξέλιξη της ιατρικής, ως επιστήμης ερευνητικής και εφαρμοσμένης. Ασθένειες που στο παρελθόν ήταν συνυφασμένες με τον θάνατο σήμερα μπορούν να προληφθούν μέσα από απλές, ανώδυνες διαδικασίες ή να θεραπευτούν μέσα από μακρές ή συντομότερες, ήπιες ή εντονότερες ιατρικές παρεμβάσεις.

Αυτό που όμως παραμένει διαχρονικά ως πρόβλημα είναι η προσβασιμότητα. Και όταν αναφερόμαστε στην προσβασιμότητα, δεν εστιάζουμε αποκλειστικά στην οικονομική πτυχή. Η προσβασιμότητα αποτελεί μια μακρά διαδικασία, που περιλαμβάνει την επικοινωνία, την αμεσότητα στην ανταπόκριση του αιτήματος, το δικαίωμα επιλογής και ενημέρωσης του ασθενή, τον σεβασμό και τη χρήση των βέλτιστων πρακτικών. Η μη ύπαρξη μέχρι σήμερα ενός γενικού συστήματος υγείας εκ των πραγμάτων δημιουργεί προβλήματα σε ό,τι αφορά την προσβασιμότητα. Μια προσβασιμότητα που καθορίζεται από τις κοινωνικές ανισότητες. Που δημιουργεί ασθενείς πολλών ταχυτήτων αλλά και γιατρούς των οποίων οι ικανότητες είτε σκουριάζουν μέσα σε βραχυκυκλωμένα δημόσια νοσοκομεία είτε διαφέρουν ανάλογα με το νοσηλευτήριο ή το ιδιωτικό ιατρείο στο οποίο εργάζονται.

Σήμερα θα έπρεπε να συζητούμε την μεταρρύθμιση του ΓΕΣΥ και όχι την εφαρμογή του. Έχουμε αργήσει πολύ, συντηρώντας εν έτει 2018 ένα σύστημα με τεράστιες λίστες αναμονής και δάνεια υγείας. Ένα σύστημα το οποίο μέχρι και τη δεδομένη στιγμή είναι άγνωστο το πώς θα εφαρμοστεί. Είναι άξιο απορίας το γεγονός ότι ενώ σαν Ελληνισμός προβάλλουμε την αλληλεγγύη και τη συνεισφορά ως τα βασικά στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας μας, αντιπαραβάλλοντάς τα με την ατομικιστική κουλτούρα των δυτικών χωρών, εντούτοις δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό και καθολικό σύστημα υγείας στη βάση συνεισφορών.

Είναι δεδομένο πως ένα οποιοδήποτε ΓΕΣΥ δεν μπορεί να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις των επαγγελματιών υγείας – αφού η ιδιωτική εξάσκηση του επαγγέλματος δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να κοστολογήσει τις υπηρεσίες του όπως επιθυμεί. Όμως ας μην ξεχνάμε πως όλοι όσοι εργάζονται στον τομέα της υγείας διέπονται από αυστηρό δεοντολογικό και ηθικό κώδικα με ξεκάθαρη αποστολή: την προαγωγή της υγείας και του καλύτερου για τον ασθενή. Την ίδια στιγμή το κράτος και οι υπόλοιποι φορείς οφείλουν να ακούσουν και να λάβουν υπόψη τις γνώσεις αλλά και παραινέσεις της ιατρικής κοινότητας και των επαγγελματιών υγείας. Δεν δικαιούσαι ετσιθελικά και χωρίς καμία κατάρτιση να εισηγείσαι αλλαγές χωρίς διάθεση για συζήτηση και συμμετοχή των ειδικών. Αν η συνεισφορά, λοιπόν, των επαγγελματιών υγείας στην κοινωνία είναι να απωλέσουν ένα μικρό μέρος του εισοδήματός τους δίνοντας όμως το δικαίωμα πρόσβασης σε όλους, τότε αυτό θα έπρεπε να είχε λήξει χθες. Χωρίς παραθυράκια και τροπολογίες. Η υγεία δεν είναι ούτε «ελεύθερη» ούτε «ιδιωτική». Είναι ανθρώπινη και ως τέτοια θα πρέπει να γίνεται κατανοητή από όλους.