Του Χρίστου Πέτρου

«Κίτρινα γιλέκα: πού θα φτάσει αυτό το κίνημα». Αυτός ήταν ο τίτλος της παριζιάνικης City Free Press στις 20 Νοεμβρίου. Απάντηση τώρα, όπως και τότε, δύσκολα μπορεί να δωθεί. Το σίγουρο είναι ότι, τόσο σε πολιτικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, τα «κίτρινα γιλέκα» βρίσκονται σε δυναμική κίνηση και κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, το ποσοστό των Γάλλων που υποστηρίζουν τα «κίτρινα γιλέκα» κυμαίνεται γύρω στο 75%.

Ωστόσο το μεγάλο κέρδος του κινήματος είναι ότι, αν και ξεκίνησε ως αντίδραση στους φόρους καυσίμων που επιχείρησε να επιβάλει ο Μακρόν, σύντομα κατάφερε να αρθρώσει μια συνολική, δημιουργική αντίθεση στο υφιστάμενο μοντέλο διακυβέρνησης – εργαλείο οργανικό της οικονομίας της παγκοσμιοποίησης. Η παιδεία, το προσφυγικό, το εργασιακό καθεστώς, η μισθοδοσία και οι συντάξεις, ο εκλογικός νόμος και άλλα αποτελούν μέρος των ζητημάτων τα οποία το κίνημα απαιτεί με συγκεκριμένες προτάσεις να αλλάξουν. Με απλά λόγια, τα «κίτρινα γιλέκα» επιχειρούν σε πολιτισμικό πια επίπεδο, φωνάζοντας ότι «εμείς είμαστε η Γαλλία» και συνθέτοντας έτσι, απαλλαγμένοι από μικροπολιτικές ιδεοληψίες και από τα κάτω, το κοινωνικό με το εθνικό…

Γεγονός αξιοζήλευτο* που αναπόφευκτα όμως θα επιτείνει τις αντιδράσεις. Αφενός του κράτους, με τον φαινομενικά αντιφατικό τρόπο –ο οποίος ήδη βρίσκεται σε λειτουργία– της οπισθοχώρησης στο επίπεδο των πολιτικοκοινωνικών παροχών και την ταυτόχρονη σκλήρυνση της αστυνομικής καταστολής, με στόχο έτσι κι αλλιώς τον περιορισμό της «επέλασης» του κινήματος. Αφετέρου των αριστεροδεξιών κομμάτων, εργατοπατέρων, αναρχικών, νεοφιλελεύθερων κλπ. που κοινός τους τόπος είναι η παγκοσμιοποίηση με όλα τα συμπαρομαρτούντα της. Φασίστες, απολιτίκ, υποκινούμενους του Πούτιν, είναι οι πιο φαντεζί μέχρι τώρα τίτλοι που απέδωσαν «πολιτικοποιημένοι» Γάλλοι και μη στα «κίτρινα γιλέκα». Στην προσπάθεια αυτή δε και μεγάλη ελληνική συμμετοχή: Από τον Πρετεντέρη που μας αποκαλύπτει με σαφήνεια τη σύνθεση του κινήματος: «Ακροδεξιοί, ακροαριστεροί κι απολίτικοι […] Κοινοί μπαχαλάκηδες ή πρόθυμοι αγανακτισμένοι», μέχρι το περιοδικό Sarajevo που εντοπίζει (φευ) τον πυρήνα του προβλήματος: «Κι αφού η γαλλική σημαία είναι ΟΚ, σκάει και ο κέλτικος σταυρός… Για να διεκδικήσει και να κεφαλαιοποιήσει το τμήμα της εκτόνωσης που δικαιούται… Συναινετικά; Βίαια; Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι χωράει κι αυτός».

Τέλος, για τη σύσταση και την ανθρωπογεωγραφία του κινήματος, με την οποία οι μικροί και μεγάλοι αριστεροί και δεξιοί επικριτές δεν φαίνεται να ασχολήθηκαν σοβαρά, αναφέρεται ο Κριστόφ Γκιλλουί σε άρθρο του στην εφημερίδα The Guardian: «Οι αποβιομηχανοποιημένες περιοχές, οι αγροτικές, και οι μικρές και μεσαίες πόλεις χάνουν ολοένα και περισσότερο τη δυναμική τους. Αλλά είναι σε εκείνες τις περιοχές, στην “περιφερική Γαλλία” […] που ζει μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης. Έτσι, για πρώτη φορά, οι “εργάτες” δεν ζουν σε περιοχές όπου δημιουργείται απασχόληση, γεγονός που τροφοδοτεί ένα κοινωνικό και πολιτισμικό σοκ. Είναι σε αυτήν την περιφερική Γαλλία που γεννήθηκε το κίνημα των “Κίτρινων Γιλέκων” […]».

* Αξιοζήλευτο ειδικά για εμάς στην Ελλάδα που συμμετείχαμε στους αγανακτισμένους και στις αντιμνημονιακές κινητοποιήσεις, επειδή, παρά τις προοπτικές, δεν καταφέραμε να πετύχουμε κάτι αντίστοιχο με τα «κίτρινα γιλέκα», βυθιζόμενοι στις ιδεοληψίες και εξαντλώντας τις πολιτικές μας διαθέσεις στο δίπολο «πάνω» και «κάτω» πλατεία. Και, εν τέλει, μέχρι που ήρθε ο Τσίπρας και εφάρμοσε το πιο μνημονιακό πρόγραμμα με τον πιο «αντιμνημονιακό» τρόπο!