Του Αλέκου Μιχαηλίδη

Το Δίκτυο «Νότια Ευρώπη» είναι ένας σύνδεσμος που δραστηριοποιείται σε Βενετία, Βαλένθια, Σεβίλλη, Πάλμα (Μαγιόρκα), Παμπλόνα, Λισαβόνα, Μάλτα, Μάλαγα, Μαδρίτη, Χιρόνα, Σαν Σεμπάστιαν, Κανάριες Νήσους, Ταραγόνα και Βαρκελώνη. Οι άνθρωποι που τον συναποτελούν, με τους οποίους δεν κατορθώσαμε να ανταμώσουμε, είτε λόγω γλώσσας –τιμή τους και καμάρι τους– είτε λόγω απόστασης, αντιδρούν μπροστά στον αδηφάγο, παμφάγο, ταχύπνοο και επεκτατικό τουρισμό που βιάζει τις πόλεις τους.

Τωόντι, η Βενετία των 265.000 κατοίκων πνίγεται –όχι στα ρομαντικά κανάλια της– από τα 24 εκατομμύρια τουριστών που κατακλύζουν την ιταλική πόλη κάθε χρόνο. Στη Λισαβόνα δεν βρίσκει κανείς ενοίκιο κάτω των 1.000 ευρώ, ενώ η Βαρκελώνη ασφυκτιά από τις ορδές των «γιάνκηδων» που κατακλύζουν και ασελγούν εις βάρος της ιστορίας και της ταυτότητας της καταλανικής αυτής πόλης.

Στη βασκική Ντονόστια (γνωστή ως Άγιος Σεβαστιανός) ο λαός μαραίνεται μπροστά στον κακό τουρισμό που αγνοεί την ιστορικότητα των στενών της πόλης και αντιδρά, διώχνοντας τους τουρίστες. Η Πάλμα της Μαγιόρκα πρόκειται να απαγορεύσει στους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων την ενοικίαση σε παραθεριστές –το λεγόμενο Air Bnb– έπειτα από σφοδρά παράπονα των μόνιμων κατοίκων για άνοδο των ενοικίων. Η πόλη υποφέρει από τον μαζικό τουρισμό.

Ενδεικτικό του κύματος δυσφορίας είναι το σύνθημα που κυριάρχησε στη Βαρκελώνη: «Ο τουρισμός σκοτώνει τις γειτονιές».

Καθότι, όπως μαρτυρεί η Almudena López Díaz, μέλος του Δικτύου «Νότια Ευρώπη», «φανταστείτε να είστε μόνιμος κάτοικος Βαρκελώνης και η ζωή να ακριβαίνει διαρκώς. Την Παρασκευή το πρωί, όπως κάνετε εδώ και χρόνια, κατεβαίνετε να ψωνίσετε στη διάσημη αγορά της γειτονιάς, La Boqueria. Αλλά έχει τόσους τουρίστες που δυσκολεύεστε ακόμα και να τη διασχίσετε. Έχετε τουλάχιστον έναν γείτονα που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι του γιατί το κτήριο στο οποίο μένει πουλήθηκε ολόκληρο, προκειμένου να κατασκευαστούν πολυτελή διαμερίσματα για πλούσιους ξένους. Την επόμενη μέρα, αποφασίζετε να φάτε στο μαγαζάκι της γωνίας, που σερβίρει τα γνωστά κι αγαπημένα tapas. Αλλά έχει απ’ έξω ουρά και φεύγετε. Το απόγευμα πάτε με τους φίλους σας στο στέκι σας, την αγαπημένη σας παμπ. Μια μέρα, η παμπ δεν υπάρχει πια, έχει γίνει τουριστικό εστιατόριο. Επιστρέφοντας σπίτι, συναντάτε μια παρέα νεαρών ξένων τουριστών, συνειδητοποιείτε πως είναι οι ίδιοι που μένουν στο διαμέρισμα πάνω από το δικό σας –το οποίο έχει ενοικιαστεί παράνομα– και, απολαμβάνοντας τις διακοπές τους, έχουν ξεσηκώσει τις μέρες και τις νύχτες σας με τη φασαρία τους. Ένα από τα παιδιά γυρίζει προς τον τοίχο της πολυκατοικίας και ουρεί. Δεν κάνετε καν τον κόπο να τον επιπλήξετε, το επιχειρήσατε ξανά και απλώς έβαλαν τα γέλια μαζί σας. Τι κάνετε; Ψάχνετε να βρείτε σπίτι σε μία περιοχή λιγότερο τουριστική και με λιγότερο κόσμο. Κι έπειτα από μήνες αναζητήσεων, συνειδητοποιείτε πως δεν μπορείτε να βρείτε, γιατί ό,τι βρίσκετε είναι είτε πολύ μακριά από τη δουλειά σας είτε πολύ μικρό για την τιμή του είτε πολύ ακριβό. Νιώθετε τόσο ξένοι στην ίδια σας την πόλη που εξοργίζεστε».

Φανταστείτε, λοιπόν, να είστε κάτοικος Λευκωσίας. Τουρίστες κατακλύζουν την παλιά πόλη, καθώς παλιά σπίτια μετατράπηκαν σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα. Οι τουρίστες αγνοούν παντελώς την ταυτότητα αυτής της πόλης. Ουρούν σε στενοσόκακα, «πετάγονται» στην κατεχόμενη πλευρά και ζητούν και τα ρέστα, γιατί δεν λύνουμε το πρόβλημα και γιατί είμαστε κολλημένοι στο παρελθόν. Πίνουν, μεθούν και πληθαίνουν επειδή υπάρχουν φτηνά αεροπορικά εισιτήρια. Κάτοικοι τους αγκαλιάζουν γιατί έχουν φορτωμένο πορτοφόλι. Η Λευκωσία βουλιάζει στα εκατομμύρια που κάνουν διάλειμμα από την Αγία Νάπα. Κλείνουν μουσεία, οι πινακίδες σβήνουν τα ελληνικά και διατηρούν μονάχα τα αγγλικά και οι απατεώνες, οι έμποροι πλουτίζουν. Ελάχιστοι γνωρίζουν τι κουβαλά αυτή η πόλη, τι διδάσκει, τι μαρτυρεί το χώμα της. Εν ευθέτω χρόνω, οι Λευκωσιάτες μετακομίζουν κάπου στα περίχωρα. Τα σπίτια της πόλης μετατρέπονται όλα σε Air Bnb και γεμίζουν κακούς ανθρώπους που απολαμβάνουν το πηγαινέλα στα κατεχόμενα ή τη φτηνή ΚΕΟ από τα 24ωρα περίπτερα. Γιορτάζουν πότε στο τουρκοκυπριακό καζίνο και πότε στο ελληνικό την αποβλακωμένη τουριστίλα τους. «Δεν είναι τουρισμός, είναι εισβολή».